Cô bé Chí Mìu Bắc Giang

       Đền Cô Bé Chí Mìu Bắc Giang nằm ở  bản Chí Mìu, xã Hương Sơn, huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang. Cô bé Chí Mìu chính là Cô Bé Thượng Ngàn, do đền Cô bé Thượng Ngàn  nằm ở bản Chí Mìu  nên mọi người đều gọi cô theo tên địa danh của đền là Cô Bé Chí Mìu.

       Đường đến đền Cô Bé Chí Mìu:  Nếu đi từ Hà Nội, chúng ta đi theo đường Quốc Lộ 1A qua thị trấn Kép khoảng 4 km đến một ngã tư Cầu Đen. Đến ngã tư Cầu Đen rẽ bên phải đi thêm khoảng 3 km nữa là đến Đền Cô Chí Mìu. Đến Kép hỏi đền Cô thì ai cũng biết cả. Từ Hà Nội đến Đền Cô Chí Mìu khoảng 95 km.

       
Lịch sử đền Cô bé Chí Mìu Bắc Giang

Trước năm 1995, ban đầu đền Cô chỉ là một cái miếu nhỏ thờ một cô giáo dậy trẻ mất khi còn trẻ thời bao cấp có một bát hương và chưa được phối thờ thêm ngôi vị của một vị thánh nào. Năm 1995, có người mới dâng tượng cô vào miếu. Hiện ngôi tượng này vẫn đang được thờ tại cung Cô Bé Thượng Ngàn của ngôi đền.

      Cho đến 2010, ngôi miếu mới được phá để xây ngôi đền mới như bây giờ. Cung cô Chí Mìu hiện tại chính là vị trí của ngôi miếu cũ ngày xưa. Ngôi đền mới xây dựng đã được phối thờ các cung: Cung công đồng, Cung Sơn Trang, cung Trần Triều và cung Cấm thờ Tam Tòa Thánh Mẫu.

      Người ta truyền rằng, cứ vào lúc 12 giờ đêm, cô Bé Chí Mìu sẽ giáng về đền chứng lễ và ban phúc, lộc, đặc biệt là đêm 30, rạng mùng 1. Vì vậy, thường vào đêm 30  hàng tháng có đến hàng ngàn người đổ về đây ăn chực nằm chờ để chờ 12 giờ đêm cô về chứng lễ.
Ngày trước, đây là nơi dân đề đóm thường về hầu đêm vì phải hấu giấu do bị cấm để xin cô cho trúng đề, trúng lô. Có lẽ vì thế tạo nên một truyền thuyết cô về hiển linh vào 12 h đêm là thế.

Bài trí của đền Cô bé Chí Mìu

Đền Cô gồm có các cung:
+ Cung ngoài : Là Cung Công Đồng nhưng chỉ phối thờ tượng Quan Hoàng Bơ, Quan Hoàng Bảy, Quan Hoàng Mười trong  Tứ Phủ Quan Hoàng.
+ Cung giữa:  là Cung Cô Bé Thượng Ngàn (tức Cô Bé Chí Mìu). Cung của cô có ngôi tượng nhỏ của Cô có từ năm 1995. Bên phải cung của Cô là cung Trần Triều, Còn bên phải cung của Cô là Cung Sơn Trang
+ Cung Cấm: Thờ Tam Tòa Thánh Mẫu.

Sự mến khách của Ban Quan Lý đền Cô bé Chí Mìu Bắc Giang

Có lẽ ít có đền nào như đền Cô bé Chí Mìu Ban Quản lý Nhà đền không thu vé gửi xe ô tô, không thu tiền cung, tiền đền với các cung hầu. Đền cũng khá văn minh: Không cho các dịch vụ xóc thẻ, lấy thẻ có đất phát triển. Có dịch vụ viết sớ do nhà đền quản lý nhưng để gia chủ trả tiền viết sớ trên cơ sở tùy tâm. Tuy nhiên, vấn đề đêm 30 hay đêm 14 đền rất đông, chen lấn lẫn nhau nên nhà đền khuyên rằng vào các ngày đó khi vào đền không nên mang ví, điện thoại…để tránh bọn móc túi lợi dụng.

Thông tin khác về đền Cô Bé Chí Mìu

Một số người địa phương kể rằng:  Ngày trước vào khoảng những năm bao cấp (những năm 80), nơi đây có một cô giáo mầm non chết trẻ. Phần mộ của cô được một anh bộ đội đã phục viên lập thành miếu thờ. Nghe đâu đó anh bộ đội phục viên này được cô giáo báo mộng nên đã lập miếu cho cô giáo.
Một số người địa phương tiết lộ: Nhóm người của anh bộ đội phục viên đã phát tâm xây dựng ngôi miếu thành ngôi đền bởi đã được cô phù cho lộc nhiều lắm. Nhưng sau này, có lẽ ỷ vào thế của cô mà làm liều nên có 2 người bị tử hình, còn lại hầu hết vướng vào tù tội và phá sản vì tội buôn hàng cấm và đánh bạc, đánh đề.